Tổ tôm là một trò chơi dân gian phổ biến trong cộng đồng người Việt từ xa xưa. Tuy nhiên, nếu bạn chưa từng xem và tham gia trò chơi này, bạn sẽ gặp khó khăn với khái niệm tổ tôm là gì cũng như cách và luật trong khi chơi. Không khó để chiến thắng trò chơi này nhưng nó cũng đòi hỏi sự tính toán và phán đoán nhạy bén. Nhà cái P3 sẽ hỗ trợ bạn những thông tin hữu ích để chơi giỏi trò chơi dân gian này.
Tìm hiểu khái niệm tổ tôm là gì?
Người trẻ hiện nay sẽ cảm thấy khá xa lạ khi nhắc đến trò chơi tổ tôm là gì. Trò chơi này đã có từ rất lâu xa xưa trước đây với những cách chơi sử dụng những lá bài hình chữ nhất và có mặt chữ Nho.
Tổ tôm nổi tiếng và phổ biến nhất tại miền Bắc như 1 trò chơi dân gian truyền thống. Cũng có thể vì là trò chơi có từ lâu đời nên cách chơi khá khó hiểu và phức tạp. Mặc dù nổi tiếng và phổ biến nhưng nó cũng chỉ được chơi chủ yếu tại các dịp lễ Tết lớn của Việt Nam.
Nguồn gốc về trò chơi tổ tôm
Trò chơi này được du nhập vào Việt Nam và trở thành 1 trò chơi gắn liền với tuổi thơ của rất nhiều người dân miền Bắc Việt Nam. Tổ tôm là 1 thuật ngữ được xuất phát từ Trung Quốc hay còn gọi là Tụ Tam.
Trò chơi này có tên đầy đủ là “Tụ Tam tử đắc thành nhất phu” ( Đủ 3 cây đạt chuẩn thành được 1 phu). Tổ tôm mang tính trí tuệ rất cao chứ không có nhiều sự may rủi như những trò chơi bài khác. Vì vậy, người chơi không chỉ cần tìm hiểu tổ tôm là gì mà còn phải tìm hiểu cách chơi và luật chơi của trò chơi này.
Thời điểm đánh dấu sự ra đời của trò chơi này là vào thời Pháp thuộc, quân bài do công ty A. Camoin & Cie của Pháp sản xuất và in ấn. Tất cả các hình ảnh trên lá bài tổ tôm đều được lấy cảm hứng từ nghệ thuật Nhật Bản.
Hình ảnh trên thẻ là hình ảnh phụ nữ, trẻ em, đàn ông, cá chép, thành, lầu, thuyền, trái đào,… tất cả đều là những hình ảnh trang phục rất đậm chất Nhật Bản truyền thống – Kimono từ 1868-1912.
>>> Xem thêm: Hôm nay đánh con đề gì – cùng P3 đi tìm câu trả lời
Đặc điểm của các lá bài tổ tôm
Lấy cảm hứng từ nghệ thuật và thẩm mỹ của đất nước Mặt trời mọc, lá bài tổ tôm được thiết kế theo phong cách khắc gỗ rất đơn giản. Hình ảnh trên mỗi lá bài là một nhân vật mặc kimono truyền thống thời Edo.
Có 18 bức tranh nam, 4 bức tranh phụ nữ và 4 bức tranh trẻ em. Các bức tranh vẽ cảnh và đồ vật khác được trưng bày trên boong tàu, bao gồm quả đào, cá chép và thuyền. Tất cả đều là tiếng Nhật chính hiệu.
Một bộ bài có tối đa 120 lá bài. Theo ý nghĩa của tên gọi, tổ tôm “ba đăng” sẽ có 3 dãy là Hàng Vạn, Hàng Vạn và Hàng Sách. Trong số những dòng này, đều là đại diện của Nho giáo Việt Nam, theo kinh nghiệm người xưa truyền lại, bạn có thể nhận ra những dòng này: “Vạn vuông, Văn chéo, Sách loằng ngoằng”
Mặt phải của lá sẽ chứa các số theo thứ tự từ Nhất đến Cửu, tức là từ 1 đến 9. Đối với những mảnh đặc biệt, chúng sẽ được gọi với những cái tên đặc biệt như Chi Chi, Lang Thang, Lão. Mỗi lá bài sẽ có kèm theo hình ảnh minh họa giúp người chơi ghi nhớ dễ dàng mà không cần biết chữ Nho là gì.
Luật chơi bài tổ tôm là gì?
Để chơi được tốt và giành chiến thắng với trò chơi này, người chơi cần quan sát và đoàn được những lá bài trên tay của đối phương khi họ đánh lá ra hoặc ăn thêm lá bài. Cùng với đó, người chơi cũng cần đoạn được xem trong nọc (những lá bài còn thừa được đặt dưới bàn) có lá bài mà bạn đang cần hay không?
Khi chơi tổ tôm, người chơi phải để ý và tuân thủ nghiêm túc các quy định có sẵn như là: bắt cái, cho cái, cách chia bài, xếp bài làm sao cho đúng thứ tự,… So với những trò chơi bài sử dụng bộ bài Tây 52 lá thì tổ tôm không được quá nhiều người yêu thích. Thế nhưng đó chỉ là vì họ chưa biết chơi mà thôi, khi biết cách chơi tổ tôm là gì rồi thì khó có ai có thể cưỡng lại sức hút hấp dẫn của trò chơi này.
Cách chơi bài tổ tôm với từng số lượng người chơi
Một ván chơi tổ tôm sẽ có từ 4 đến 5 người tham gia chơi. Tùy từng số lượng người chơi sẽ có những cách chơi khác nhau, ví dụ như nếu chỉ chơi với 4 người thì sẽ phải bỏ ra 1 phần bài.
Cách chơi tổ tôm với 4 người
Chơi tổ tôm với 4 người hay còn được gọi với 1 cái tên khác là bí tứ. Phía nhà cái sẽ chia bài tổ tôm ra là 5 phần bài và 4 người có nhiệm vụ chọn lần lượt 4 trong 5 phần. Phần bài thứ 5 không được chọn sẽ bỏ xuống ở giữa bàn để làm nọc cho mọi người bốc.
Nếu người chơi muốn ù nhanh nhất thì phải đảm bảo có được 2 lưng thay vì 3 lưng ( 3 lưng sẽ dành cho 5 người chơi). Hơn nữa, việc ù cũng sẽ được chia ra là ù thập nhị hống và ù kính nhị.
Cách chơi tổ tôm với 5 người
Bài tổ tôm là gì khi chơi 5 người cũng sẽ được chia ra làm 5 phần như khi chơi với 4 người. 20 lá bài thừa còn lại sẽ được đặt xuống dưới bàn để làm nọc. Nhà cái sẽ là bên đánh đầu tiên, sau khi đánh xong thì nhà cái sẽ bốc 1 lá bài từ nọc lên để bổ sung bộ bài của mình.
Trò chơi sẽ chỉ kết thúc khi còn 5 lá bài nọc và trước đó không có ai ù. Các ván của tổ tôm sẽ được gộp thành 1 hội, số điểm cũng sẽ tỷ lệ thuận và phụ thuộc với số ván có ù.
Cách để sắp xếp và cầm các lá bài khi chơi tổ tôm
Để chơi tốt trò chơi này cũng đòi hỏi người tham gia phải biết về cách sắp xếp cũng như cầm bài tổ tôm là gì. Dưới đây, J3 sẽ chia sẻ cho bạn cách cầm và xếp bài để hỗ trợ quá trình chơi bài tổ tôm của bạn.
Cách sắp xếp bài trong tổ tôm
- Khàn sẽ phải úp bài xuống và chỉ khi nào quân thứ 4 xuất hiện thì lúc đó mới được lật lá bài lên.
- Trong trường hợp khàn có kèm cùng 2 phu thì sẽ được gọi là khàn bất thực và người chơi sẽ phải úp lên trên lá bài 1 chiến chén. Những quân còn lại sẽ xuất hiện để dậy khàn, lúc đó khàn sẽ được bỏ chén ra.
- Khi 3 quân ăn cả, đánh 1 hoặc ăn 2 thì sẽ được coi là ù. Nếu không thông báo khi ỳ thì sẽ bị coi là khê khàn.
- Người chơi sẽ cần úp bài xuống nếu thiên thai và có người chơi hạ lá đầu để lật 4 quân ăn lên.
- Phải hạ bài trên tay xuống dưới nếu ăn quân cùng loại để không xảy ra trường hợp mắc lỗi.
- Ngoài thiên thai và khàn, các quân úp xuống khác có thể là các quân yêu. Ăn phải hạ các lá bài khác cùng phu xuống nếu không muốn bị lỗi kẹp cổ.
>>> Xem thêm: Game đánh bài online đổi tiền mặt là như thế nào?
Cách cầm bài trong tổ tôm
Cầm bài tổ tôm như thế nào sẽ tùy vào cách chơi của mỗi người để đưa ra diễn biến thuận lợi nhất. Thông thường, các lá bài được sắp xếp theo 1 hình chiến nan quạt. Trong số đó, vị trí của quân yêu sẽ thấp hơn, và hai lá giống hệt nhau sẽ được đặt cao hơn. Những lá bài phu sẽ được xếp cạnh nhau.
Các bạn có thể tham khảo thêm thông tin về trò chơi này, đặc biệt là những kiến thức về tổ tôm là gì, luật chơi, luật chơi, chữ Nho, … để chơi tổ tôm tốt nhất. Hi vọng mọi thứ trong bài viết của P3 đã hữu ích với bạn.